سواد عاطفی چیست و نقش آن در آینهده فرزندمان

هوش عاطفی به عنوان ضریب عاطفی یا EQ شناخته می شود. به توانایی درک، استفاده و مدیریت احساسات به روش های مثبت، هوش عاطفی می گویند.

افرادی که هوش عاطفی بالا دارند، استرس و اضطراب به وجود آمده در اثر چالش هایی که در زندگی روزمره با آن ها روبرو می شوند را بهتر مدیریت می کنند.

توانایی مدیریت کردن موقعیت های پر تنش، کمک به شکل گیری اعتماد و اطمینان در افراد می کند به طوری که می توانند در مواقع پر استرس راحت تر و با اعتماد به نفس پیشرفت می کنند.

بسیاری از ما با این باور بزرگ شدیم که ضریب هوشی بالا ضامن موفقیت است. با این حال، مطالعات نشان داده اند که در حالی که هوشمندی می تواند به شما در یافتن شغل کمک کند، هوش عاطفی قوی، اغلب چیزی است که به شما کمک می کند شغل خود را حفظ کنید

مولفه های مهم هوش عاطفی

هوش عاطفی مزایای بی شماری دارد از جمله:

کاهش استرس، برقراری ارتباط موثر، همدلی با دیگران، غلبه بر چالش ها و خنثی کردن تعارض است.

هوش هیجانی به توانایی برای شناسایی و مدیریت احساسات خود و همچنین احساسات دیگران اشاره دارد. به طور کلی گفته می شود که هوش هیجانی شامل چند مهارت همزمان است

نشانه های افراد با هوش عاطفی بالا

خوب بودن/علاقه به دیگران

افراد با هوش عاطفی بالا این توانایی را دارند که به صورت فعالانه و کنجکاوانه به دیگران گوش دهند. آن ها اغلب به همان اندازه که با دوستانشان راحت صحبت می کنند با غریبه ها راحت هستند.

افراد با هوش عاطفی بالا مهارت زیادی در درک افراد دارند. به عنوان مثال: با دقت کردن به زبان بدن، حالات چهره و غیره می توانند طرف مقابل را درک کنند.

خودآگاهی از نقاط قوت و ضعف

موفق هستند، زیرا می‌ دانند که چه استعدادی دارند و در نتیجه اعتماد به نفس قوی دارند. در عین حال، آن ها از انتقاد منفی دیگران نمی ترسند.

از آنجایی که آنها به طور مداوم سعی می کنند روی مهارت ها و استعدادهایشان کار کنند، در واقع به دنبال بازخورد در مورد نقاط ضعف خود هستند.

وظیفه شناسی

فردی با هوش عاطفی قوی در تجارت و روابط خود بسیار اخلاقی عمل می کند و مسئولیت اعمال خود را بر عهده می گیرد.

خودآگاهی احساسات

افراد با هوش عاطفی بالا در مورد احساساتشان، به ویژه عصبانیت یا ناامیدی، خود کنترلی دارند. آن‌ ها می ‌توانند احساسات خود را درک کنند و دلیل ناراحتی‌ شان را می دانند.

متمرکز بودن بر راه حل

فردی که هوش عاطفی قوی دارد، به جای ناله کردن یا شکایت در مورد آنچه قبلاً اتفاق افتاده یا آنچه در آینده خواهد آمد، بر راه حل متمرکز است. افرادی که هوش عاطفی بالایی دارند به جای شکایت کردن به دنبال راه حل در لحظه می گردند.

خود انگیزه بودن

افراد موفق در محل کار، شایستگی های انگیزشی را نشان می دهند که عبارتند از:

شناخت محدودیت ها

افراد با هوش عاطفی بالا می توانند زمان و انرژی مورد نیاز برای یک کار یا پروژه را به طور واقعی ارزیابی کنند.

آن ها از محدودیت های خود آگاه هستند و می دانند چه زمانی باید نه بگویند.ممکن است احساس کنید در بسیاری از جنبه های هوش عاطفی قوی هستید، اما به نقاط ضعف نیز باید توجه کرد. با رفع این نقاط ضعف، نمره هوش عاطفی شما بهبود می یابد.

مولفه های مهم هوش عاطفی

به گفته دانیل گولمن، روانشناس آمریکایی که به رواج هوش عاطفی کمک کرد، پنج عنصر کلیدی در آن وجود دارد:

رابطه هوش عاطفی و سواد عاطفی

اصطلاحات هوش عاطفی و سواد عاطفی هر دو به توانایی تشخیص، درک، مدیریت و بیان مناسب احساسات اشاره دارند.

هوش هیجانی توانایی کلی فرد برای مقابله با احساسات خود است، در حالی که سواد عاطفی نشان دهنده توانایی فرد در بیان احساسات خود از طریق کلمات و درک آن ها در دیگران است.

پنج جنبه اصلی هوش عاطفی وجود دارد که توسعه آن ها سواد عاطفی را در کودکان به وجود می آورد. این جنبه ها توسط دانیل گلمن Daniel Goleman در کتاب جذابش به نام هوش عاطفی مشخص شده است.

شناخت احساسات: کودک احساساتی را که اتفاق می افتد تشخیص می دهد.
مدیریت احساسات: وقتی کودک احساس اضطراب یا ناراحتی می کند، راه هایی برای اطمینان خاطر دارد.
خود انگیزشی: کودک مسئول احساسات خودش است و تحت کنترل دیگران نیست
همدلی: کودک از احساسی که شخص دیگر دارد آگاه است
. مدیریت روابط: کودک قادر به ایجاد روابط با دیگران است

اهمیت توسعه و رشد هوش عاطفی در کودکان

شما به عنوان والدین مسئولیت دارید فرزندتان را تشویق به توسعه هوش عاطفی کنید. هوش عاطفی (EQ) به عنوان توانایی فرد برای شناخت، بیان و مدیریت احساسات مناسب در عین احترام به احساسات دیگران تعریف می شود.

هوش عاطفی مجموعه ای از مهارت هایی است که باید از سنین پایین به کودکان یاد داد. رشد هوش عاطفی در کودکان در واقع سواد عاطفی را در آن ها به وجود می آورد.

بهره مند بودن از سواد عاطفی و هوش عاطفی بالا در داشتن روابط کاری و احساسی موفق در آینده تاثیر بسیار قابل توجهی دارد.

فواید هوش عاطفی بالا در کودکان

در چند دهه گذشته، مطالعات نشان داده اند که هوش عاطفی مزایای مختلفی برای کودک شما به وجود می آورد که در تمام طول زندگی به خوبی به او کمک می کند.

در اینجا فقط چند مورد از راه هایی که هوش عاطفی به عنوان یک دارایی با ارزش می تواند به کودک شما کمک کند، آورده شده است:

موفقیت تحصیلی:

موفقیت تحصیلی:

کودکانی که سطح هوش عاطفی بالاتری دارند در آزمون های استاندارد عملکرد بهتری دارند. آنها همچنین تمایل به گرفتن نمرات بالاتری دارند.

روابط بهتر:

مهارت ‌های هوش عاطفی به بچه‌ ها کمک می ‌کند تا تعارض را مدیریت کنند و دوستی‌ های عمیق ‌تری ایجاد کنند. بزرگسالان با سطح هوش عاطفی بالا نیز روابط بهتری را در زندگی شخصی و حرفه ای خود تجربه می کنند.

موفقیت بالاتر در موقعیت کاری و تحصیلی:

از دیگر مزیت های مهم توسعه ی هوش عاطفی در کودکان، رسیدن به موفقیت های کاری و تحصیلی در آینده است. طبق نتایج بدست آمده در مطالعات مربوط به روانشناسی احساسات، مهارت های اجتماعی و عاطفی کودک در سنین مهد کودک می تواند موفقیت مادام العمر او را تضمین کند.

کودکانی که در سن 5 سالگی قادر به اشتراک گذاری، همکاری و پیروی از دستورالعمل ها هستند، بیشتر امکان دارد که مدرک دانشگاهی دریافت کنند. همچنین این کودکان می توانند تا سن 25 سالگی مشاغل تمام وقت پیدا می کنند.

بهبود سلامت روان:

افرادی که سطح هوش عاطفی بالاتری دارند کمتر دچار افسردگی و سایر بیماری های روانی می شوند. مزیت اصلی هوش هیجانی عقل و منطق است. کودکی که می تواند خود را در هنگام عصبانیت آرام کند، احتمالاً در شرایط سخت خوب عمل می کند.

کودکی که بلوغ عاطفی بالا دارد می تواند احساسات خود را به شیوه ای سالم بیان کند. این کودک احتمالاً روابط سالم تری نسبت به کودکی خواهد داشت که هنگام عصبانیت فریاد می زند یا چیزهای بدی می گوید.

روش های رشد و توسعه ی هوش عاطفی در کودکان

همه بچه ها توانایی یادگیری مهارت های هوش عاطفی را دارند. آن ها فقط به بزرگسالانی نیاز دارند که این هوش عاطفی را به آنها یاد بدهند. مشکل اصلی در اینجا این است که خیلی از والدین با مفهوم هوش عاطفی آشنایی زیادی ندارند.

برای اینکه والدین بتوانند هوش عاطفی را در فرزند خود تقویت کنند، باید در ابتدا خود شناخت درستی نسبت به این هوش و راه کارهای توسعه آن داشته باشند. در ادامه راه کارهایی را به شما یاد می دهیم که بتوانید هوش عاطفی کودک خود را توسعه دهید:

توسعه هوش عاطفی از طریق بازی

خودآگاهی از نقاط قوت و ضعف

تمرین کردن به رشد انواع هوش در کودک شما کمک می کند و بازی‌ها بهترین تمرین‌ ها برای بهبود هوش عاطفی و مهارت‌ های هوش بین فردی آن ها هستند. امروزه اپلیکیشن های متعددی وجود دارند که در قالب بازی بر روی مهارتهای هوش عاطفی کودکان کار می کنند.

یکی از اپلیکیشن های موفق و شناخته شده در این زمینه کاخ سرخ است. اپلیکیشن کاخ سرخ، بر اساس بازی های جذاب و مفهومی طراحی شده است و بر آموزش شناخت احساسات به کودکان مترکز شده است.

کودک از طریق انجام این بازی ها با مفاهیم هوش عاطفی مثل احساسات، رابطه موثر با دیگران، مسئولیت پذیری و…. آشنا می شود.

آموزش شناخت احساسات به کودکان

به منظور توسعه هوش عاطفی، بچه ها باید بدانند که چگونه احساس خود را تشخیص دهند. شما می توانید با گذاشتن نامی بر روی احساسات فرزندتان به او کمک کنید. احساسی که فکر می کنید فرزندتان دارد را نامگذاری کنید.

برای مثال، وقتی فرزندتان از اینکه یک بازی را باخته ناراحت است، می توانید بگویید: به نظر می رسه در حال حاضر واقعاً عصبانی هستی. درسته؟.

کلمات احساسی مانند عصبانی، ناراحت، خجالتی و دردناک همگی می توانند واژگانی برای بیان احساسات بسازند. فراموش نکنید که کلماتی را برای احساسات مثبت نیز بیان کنید، مانند شادی، هیجان زده و امیدوار.

نشان دادن همدلی

نشان دادن همدلی از دیگر راه های مفید برای توسعه هوش عاطفی است. هنگامی که کودک شما ناراحت است، به خصوص وقتی که احساسات او کمی جنبه نمایشی به نظر می رسد، احساسات او را تأیید کنید و همدلی نشان دهید.

وقتی فرزندتان می ‌بیند که شما احساس درونی او را درک می ‌کنید، کمتر تلاش می ‌کند که از طریق رفتارش احساسش را به شما نشان دهد.

بنابراین زمانی که شما به وضوح درک کرده باشید که آنها ناراحت هستند احساس بهتری خواهند داشت و برای نشان دادن عصبانیت خود به شما دیگر فریاد نمیزنند.

روش های مناسب برای ابراز احساسات را الگوسازی کنید

بچه ها باید بدانند چگونه احساسات خود را به شیوه ای مناسب از نظر اجتماعی بیان کنند تا هوش عاطفی آنها تقویت شود. بنابراین، در حالی که گفتن جمله احساساتم خدشه دار شده است یا کشیدن تصویری از چهره غمگین می ‌تواند مفید باشد، فریاد زدن و پرتاب کردن اشیا هم مشکلی ندارد.

از کلمات احساسی در مکالمه روزمره خود استفاده کنید و صحبت کردن در مورد آنها را تمرین کنید. جملاتی مانند: وقتی دوستانمان برای شام به خانه ی ما می ‌آیند احساس خوشحالی می ‌کنم.مطالعات نشان می دهد که والدین با سواد عاطفی بیشتر احتمال دارد فرزندانی با هوش عاطفی بالاتر داشته باشند. بنابراین، بر روی ایجاد مهارت های خود تمرکز کنید تا بتوانید الگوی موثری برای فرزند خود باشید.

هوش عاطفی را به یک هدف دائمی تبدیل کنید

مهم نیست که فرزند شما چقدر از نظر احساسی باهوش به نظر می رسد، همیشه می توان پیشرفت کرد دارد و احتمالاً فراز و نشیب هایی در دوران کودکی و نوجوانی وجود دارد.

همانطور که بزرگتر می شوند، احتمالاً با موانعی روبرو می شوند که مهارت های آنها را به چالش می کشد. بنابراین، مهارت ‌سازی را در زندگی روزمره خود هدف قرار دهید. وقتی فرزند شما کوچک است، هر روز در مورد احساسات صحبت کنید.